Bezpieczne instalacje tryskaczowe zgodne z normą PN-EN 12845
Systemy przeciwpożarowe, w tym tryskacze przeciwpożarowe, odgrywają fundamentalną rolę w zapewnieniu ochrony życia, zdrowia i mienia. Aby były skuteczne, ich projektowanie i montaż muszą być zgodne z uznanymi normami. Projektowanie systemów tryskaczowych w Polsce odbywa się w oparciu o kilka kluczowych standardów, które dobiera się w zależności od specyfiki danej przestrzeni. Są to międzynarodowe normy lub wytyczne takiej jak NFPA, FM Global czy VdS, a także krajowa Polska Norma PN-EN 12845, która stanowi zharmonizowany dokument z normami europejskimi. Każda z tych norm precyzyjnie określa wymagania techniczne dotyczące systemów, zapewniając ich bezpieczeństwo i niezawodność.
Szukasz niezawodnych rozwiązań w zakresie ochrony przeciwpożarowej? Sprawdź naszą ofertę projektowania i montażu instalacji tryskaczowych, dostosowanych do Twoich potrzeb.
PN-EN 12845 – Co warto wiedzieć o polskiej normie dotyczącej instalacji tryskaczowych?
Polska Norma PN-EN 12845, a dokładnie Polska Norma PN-EN 12845+A1:2020-05 „Stałe urządzenia gaśnicze – Automatyczne urządzenia tryskaczowe – Projektowanie, instalowanie i konserwacja” jest normą w przypadku projektowania stałych urządzeń gaśniczych jakimi są m.in. instalacje tryskaczowe montowane w Polsce i stanowi podstawę pracy specjalistów zajmujących się zabezpieczeniami przeciwpożarowymi i ogniochronnymi.
Wytyczne tej normy obejmują projektowanie i montaż systemów tryskaczowych, pomp, i zbiorników a także ich eksploatację co czyni ją jednym z podstawowych wyborów dla różnorodnych obiektów, takich jak hale magazynowe, budynki biurowe czy zakłady przemysłowe.
Zakres normy
Norma PN-EN 12845” odnosi się do projektowania, instalacji i konserwacji stałych urządzeń gaśniczych stosowanych w ochronie przeciwpożarowej.
Norma reguluje kluczowe aspekty związane z instalacjami tryskaczowymi, w tym:
1. Podział obiektów na klasy ryzyka pożarowego:
- LH (Light Hazard) – lekkie zagrożenie pożarowe, obejmujące obiekty takie jak biura czy szkoły.
- OH (Ordinary Hazard) – średnie zagrożenie pożarowe, dotyczące m.in. magazynów i warsztatów.
- HH (High Hazard) – wysokie zagrożenie pożarowe, odnoszące się do zakładów przemysłowych oraz magazynów materiałów łatwopalnych.
2. Wymagania techniczne:
- Minimalne przepływy i ciśnienia wody – określone w zależności od przypisanej klasy ryzyka pożarowego, aby zapewnić skuteczność działania systemu tryskaczowego.
- Rozmieszczenie tryskaczy – precyzyjne wytyczne dotyczące maksymalnych odległości między tryskaczami oraz powierzchni chronionej przez jeden tryskacz, co jest kluczowe dla efektywnego pokrycia chronionej przestrzeni.
3. Projektowanie, instalacja i konserwacja:
- Zasady projektowania – szczegółowe wymagania dotyczące doboru odpowiednich komponentów oraz metod projektowania instalacji tryskaczowych, dostosowanych do specyfiki obiektu i klasy ryzyka.
- Procedury instalacyjne – standardy montażu systemów tryskaczowych, zapewniające ich niezawodność i skuteczność w przypadku pożaru.
- Konserwacja i przeglądy – harmonogramy oraz zakres czynności konserwacyjnych, które muszą być regularnie przeprowadzane, aby utrzymać system w pełnej sprawności.
Kiedy warto zastosować polską normę w instalacjach przeciwpożarowych?
Polska Norma PN-EN 12845 znajduje zastosowanie w budynkach biurowych, szkołach, magazynach oraz innych obiektach o średnim lub lekkim zagrożeniu pożarowym. Określa wymagania dotyczące podziału obiektów na klasy ryzyka, parametrów instalacji, takich jak minimalne przepływy wody czy odległości między tryskaczami. Jest to norma szczególnie przydatna dla standardowych przestrzeni, gdzie kluczowa jest prostota projektowania i zgodność z lokalnymi przepisami.
Obiekty, w których norma PN-EN 12845 może być stosowana:
- Obiekty o standardowym zagrożeniu pożarowym:
- Biura, szkoły, szpitale i inne budynki użyteczności publicznej.
- Magazyny i hale przemysłowe bez materiałów niebezpiecznych pożarowo.
- Budynki mieszkalne i zamieszkania zbiorowego:
- Hotele, akademiki, pensjonaty o standardowych wymaganiach przeciwpożarowych.
- Obiekty handlowe i wystawowe:
- Centra handlowe, sklepy wielkopowierzchniowe.
- Obiekty produkcyjne:
- Zakłady przemysłowe o średnim zagrożeniu pożarowym.
- Obiekty magazynowe:
- Magazyny z przechowywaniem towarów bez szczególnego zagrożenia chemicznego.
- Obiekty wysokościowe:
- Budynki biurowe i mieszkalne średniowysokie, wysokie i wysokościowe.
Czy instalacje tryskaczowe w obiektach o wysokim ryzyku pożarowym mogą opierać się na PN-EN 12845?
Norma PN-EN 12845 nie jest zalecana do obiektów skomplikowanych lub o dużym zagrożeniu pożarowym, takich jak składowiska materiałów łatwopalnych czy tunele. W takich przypadkach lepszym wyborem są wytyczne NFPA lub VdS, które oferują bardziej szczegółowe narzędzia do analizy i projektowania
Obiekty, w których norma PN-EN 12845 nie powinna być stosowana:
- Obiekty o bardzo wysokim zagrożeniu pożarowym:
- Magazyny materiałów łatwopalnych, zakłady chemiczne, składowiska paliw.
- Zakłady przemysłowe o skomplikowanych procesach technologicznych wymagających zaawansowanych obliczeń hydraulicznych.
- Systemy podziemne:
- Tunele, metro, infrastruktura transportowa podziemna.
- Obiekty specjalistyczne:
- Statki, samoloty, urządzenia mobilne oraz instalacje transportowe.
- Aplikacje nietypowe:
- Systemy zraszaczowe i urządzenia przeznaczone do ochrony konkretnych obszarów wymagających dedykowanych standardów.
Polska Norma PN-EN 12845: klucz do bezpieczeństwa w projektowaniu i montażu systemów tryskaczowych
Choć norma PN-EN 12845 nie jest obowiązkowa, zyskała szerokie uznanie w Polsce jako jedno z najważniejszych źródeł wytycznych dla instalacji tryskaczowych. Stanowi ona wsparcie zarówno dla projektantów, jak i inwestorów, umożliwiając wdrożenie nowoczesnych systemów dostosowanych do specyfiki lokalnych przepisów. Wytyczne tej normy uległy w ostatnich latach dużej modyfikacji, a prace nad jej kolejną edycją ciągle trwają. Rozwiązania w nich zawarte coraz bardziej zbliżają się do rozwiązań zawartych w normie NFPA.
Zdecydowanie się na zastosowanie tej normy jest dobrym wyborem, bo jej zapisy obejmują projektowanie, montaż oraz eksploatację systemów tryskaczowych, co czyni ją dobrym wyborem dla różnorodnych obiektów o średnim lub lekkim zagrożeniu pożarowym.
Zobacz, jak skutecznie chronimy budynki przed pożarami! Poznaj nasze dotychczasowe realizacje i przekonaj się, dlaczego warto nam zaufać
Masz pytania? Sprawdź poniżej:
Wymagalność określają przepisy budowlane i pożarowe (m.in. „Warunki techniczne” oraz rozporządzenie MSWiA w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków). Instalacje tryskaczowe są wymagane w wybranych obiektach, np. wysokich budynkach, dużych obiektach handlowych (chociaż nie wszystkich) lub w strefach o szczególnym zagrożeniu.
To automatyczny system gaśniczy zaprojektowany, zamontowany i serwisowany według normy PN-EN 12845. Norma dokładnie określa zasady projektowania, montażu, odbioru i konserwacji takich systemów.
W budynkach biurowych, produkcyjnych, magazynowych i innych obiektach komercyjnych lub przemysłowych, aby ograniczyć skutki pożaru i spełnić wymagania formalne lub ubezpieczeniowe.
PN-EN 12845 przewiduje różne częstotliwości kontroli: cotygodniowe testy, okresowe sprawdzenia miesięczne i kwartalne, przegląd roczny, kontrolę zbiorników co 3 lata, czyszczenie zbiorników co 10 lat oraz badania głowic tryskaczowych po 25 latach użytkowania.
Norma PN-EN 12845 klasyfikuje obiekty jako:
• LH (Light Hazard) – niskie zagrożenie, np. biura i szkoły.
• OH (Ordinary Hazard) – średnie zagrożenie, podzielone na cztery podkategorie (OH1–OH4), np. obiekty handlowe i produkcyjne.
• HH (High Hazard) – wysokie zagrożenie, np. produkcja (HHP) i magazyny (HHS).
Klasa decyduje o parametrach projektowych.
Norma określa: jak dobrać typ systemu (mokry, suchy, pre-action, deluge), jak obliczyć wydajność i rozmieszczenie tryskaczy, jakie są wymagania dla pomp i źródeł wody, jak prowadzić próby odbiorcze oraz jakie dokumenty i kontrole są obowiązkowe.
Co do zasady – dobrowolna. Polskie normy mają charakter zaleceń, chyba że zostaną wprost przywołane w przepisach lub wymagane w dokumentacji/umowie (np. przez inwestora lub ubezpieczyciela).
Normy PN-EN 12845 nie stosuje się w przypadku systemów innych niż klasyczne wodne instalacje tryskaczowe, np. w instalacjach mieszkaniowych (dla nich obowiązuje EN 16925), w systemach mgły wodnej (EN 14972) czy w sytuacjach, gdy wymagane są inne wytyczne, takie jak VdS CEA 4001 lub wskazane przez ubezpieczyciela np. FM Global.
Obejmuje projektowanie, montaż, uruchomienie, badania/odbiór, przekazanie systemu z dokumentacją i certyfikatem ukończenia.
Norma określa szczegółowy program inspekcji i testów (cotygodniowe kontrole, roczne przeglądy, okresowe badania zbiorników i głowic), a wszystkie czynności muszą być dokumentowane.
Tak, choć w dużym stopniu PN-EN opiera się o NFPA. Są też różnice, związane np. z klasyfikacjami ryzyka, wymaganiami projektowymi i dokumentacyjnymi. NFPA 13 to standard amerykański, VdS CEA 4001 to wytyczne ubezpieczeniowe oparte na EN, ale zawiera dodatkowe wymagania i zaostrzenia.
